Mehmet ŞimşekUkrayna savaşıyla birlikte son üç yılda 28 binden fazla yaptırımın uygulandığı Rusya, yüzlerce Batılı şirketin de ülkeden ayrılmasıyla dönüşüm sürecine girdi. H&M, Coca Cola, McDonald’s ve Starbucks gibi dünyaca ünlü şirketler Rus pazarını terk ederken, IKEA, Renault ve Mercedes gibi şirketler de fabrikalarını ve üretim tesislerini kapattı.
Batılı şirketlerin yüzde 62’sinin ülkeyi terk ettiği tahmin edilirken, söz konusu şirketler varlıklarını Rus firmalarına sattı veya yönetimi Ruslara devretti.
Ancak ABD Başkanı Donald Trump’ın tekrar göreve gelmesi ve Rusya ile ABD arasında başlayan görüşmeler Rus ekonomisine yönelik olası gelişmeleri gündeme getirirken, yaptırımların gevşetilmesi ve Batılı şirketlerin dönmesine yönelik süreç de başladı.
ABD İŞ DÜNYASI İLE GÖRÜŞMELER BAŞLADI
Rusya lideri Vladimir Putin de Batılı şirketlerin Rusya’yı terk ederken varlıklarını “ciddi indirimle” satmak zorunda kaldıklarını anımsattı. Söz konusu şirketlere kapılarının açık olduğunu vurgulayan Putin, ancak Rus pazarına dönerken varlıklarını aynı fiyatlardan geri alamayacaklarını söyledi.
Rusya’dan ayrılan bazı önemli sektörlerin Rus şirketleri tarafından doldurulduğunu da kaydeden Putin, Rus hükümetine, Rusya’ya dönmek isteyen Batılı şirketlerin izlemesi gereken süreçle ilgili çalışma yapma talimatı verdi.
Rusya Merkez Bankası’ndan ilave faiz artışı sinyali
BATILI ŞİRKETLERİN DÖNÜŞÜNE İLİŞKİN GELİŞMELER YAŞANIYOR
Rus basınında Renault firmasının dönüş yapabilecek şirketler arasında yer almasının beklendiğine yönelik iddialar yer alırken, Rus otomobil üreticisi AvtoVAZ’ın Başkanı Maksim Sokolov, şirketteki payını satarak çıkan Renault’un tekrar dönmek istemesi halinde en az 112,5 milyar ruble (yaklaşık 1,3 milyar dolar) ödeme yapması gerekeceğini söyledi.
KUZEY AKIM 2 TEKRAR FAALİYETE GEÇEBİLİR
Enerji alanında özellikle ABD’li şirketlerin Rus pazarına dönme ihtimali de gündeme gelirken, Kuzey Akım 2 gibi büyük altyapı projelerinin tekrar faaliyete geçebileceği iddia ediliyor.
Uluslararası basında enerjide özellikle petrol taciri şirketlerin Rusya’ya ilk dönüş yapması beklenen firmalar olduğu da sıklıkla vurgulanıyor.
TEKNOLOJİ DEVLERİ GERİ DÖNÜŞ İÇİN HAZIRLIKLARA BAŞLADI
Öte yandan, Güney Kore’den The Korea Times da LG, Hyundai ve Samsung gibi şirketlerin de Rusya’ya dönüş yapmak için hazırlık yaptığını haberleştirdi. Haberde, Güney Koreli şirketlerin yerini Çinli rakiplerin aldığı bu nedenle söz konusu şirketlerin pazara dönüşünün kolay olmayacağı da ifade edildi.
SWIFT YAPTIRIMLARI KALKACAK MI?
Rusya’da uluslararası ticareti en çok etkileyen unsurların başında gelen SWIFT konusu da ayrı bir önem taşırken, Rus yetkililer bu yönde bir adımın henüz beklenmediğine işaret ediyor.
Rusya’nın en büyük ikinci bankası VTB’nin Başkan Yardımcısı Dmitriy Pyanov, Rus bankalarına yönelik SWIFT yaptırımlarının Avrupa Birliği’ne (AB) bağlı olduğunu ve bankanın planları arasında bu gelişmenin bulunmadığını söyledi.
AB Komisyonu Sözcüsü Anitta Hipper de yaptırımların hafifletilmesi veya kaldırılması için Rusya’nın saldırıları sonlandırması ve askeri güçlerinin tamamını Ukrayna’nın bütün topraklarından geri çekmesi gerektiğini söyledi.
RUSYA EKONOMİSİNİN SON DURUMU
Analistler, bazı şirketlerin dönüş sinyali vermesine rağmen Batılı şirketlerin Rusya’ya dönüş için temkinli bir yaklaşım sergileyecekleri görüşünde birleşiyor.
Rusya’ya yönelik jeopolitik risklerin yanı sıra, ülkedeki yüksek enflasyon, kur oynaklığı ve yüksek politika faizi gibi unsurların da söz konusu dönüş kararlarını etkileyebileceğine işaret ediliyor.
Rusya Merkez Bankası politika faiz oranını son olarak Ekim 2024’te yüzde 21 ile rekor düzeye çıkartmıştı.
Rus hükümeti şubat itibarıyla yıllık bazda yüzde 10 seviyesinde gerçekleşen enflasyonu düşürmek için ekonomiyi soğutmaya yönelik adımlar atıyor.
